Noyabrın 22-də AMEA N.Tusi adına Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının Bakı bölməsində növbəti astroseminar keçirilib.

Tədbiri giriş sözü ilə açan Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Namiq Cəlilov seminar haqqında ümumi məlumat verib.

Əvvəlcə rəsədxananın “Ulduz atmosferləri fizikası və maqnetizm” şöbəsinin  aparıcı elmi işçisi, fizika-riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru Abid Rzayev “Böyük kütləli isti ulduzların atmos­ferinin və ulduz küləyinin qeyri-stasionarlığının tədqiqi” mövzusunda hesabat xarakterli məru­zəsini təqdim edib.

Alim bildirib ki, 36 gün ərzində R=45000 və 100≤S/N≤600 şərtləri ilə alınmış 29 kude-eşele spek­trləri əsasında k Cas B0.7 Ia ifratnəhəng ulduzunun atmosferində xətlərin profillərinin za­man­dan asılı olaraq dəyişkənliyi geniş şəkildə tədqiq olunub: ”Bizim nəticələrə görə xətlərin pro­­fillərinin qısa periodlu dəyişkənliyi (P≤1^d) aşkar olunmayıb. Bütün tədqiq olunan xətlərin: zəif fotosfer xətləri - SiIII+OII+HeI(zəif), güclü fotosfer xətləri - H₁₀ - Hδ+ HeI(güclü),  külək xətləri HeI - 5875, 6678, Hγ, Hβ şüa-sürətlərinin zamandan asılı dəyişgənliyi əsasən non-radial pulsasiya hərəkətləri ilə bağlıdır”.

Sonra rəsədxananın “Ulduz atmosferləri fizikası və maqnetizm” şöbəsinin kiçik elmi işçisi  Günay Hacıyeva "İfratnəhəng ulduzlar və onların bəzi spektral xüsusiyyətləri" (Ə.Xəlilov, Ə.Həsə­nova, G.Hacıyeva) mövzusunda məruzə ilə çıxış edib.

G.Hacıyeva qeyd edib ki, ifratnəhənglər qrupuna məxsus ulduzlar ən böyük işıqlığa malik olan ulduzlardır; bu ulduzların işıqlığı 30000-100000 L_ʘ. İfrat nəhənglər O-M siniflərini əhatə edirlər. Adətən ifratnəhənglərin mütləq ulduz ölçüsü M=-5^m ÷ -12^m intervalındadır. Xüsusilə parlaqlığı -8^m - dən kiçik olan ifratnəhənglər olduqca parlaq ifratnəhənglər kimi xarakterizə olunur. İfratnəhənglərin kütləsi 10 və 70 M_ʘ intervalındadır. Radiusları isə 30 və 500 R_ʘ intervalındadır.

Məruzəçi bildirib ki, spektral sinfinə görə Qarvard təsnifatında ifratnəhənglər O və M aralığında yerləşir. İsti ifratnəhəng ulduzlar O, B, A, F soyuq ifratnəhənglər isə G, K, M və s. siniflərini əhatə edir.

Məruzə tədbir iştirakçıları tərəfindən maraqla qarşılanıb, mövzu ətrafında müzakirələr aparılıb, suallar cavablandırılıb.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.