ESO 350-40 və ya “Araba təkəri” adı ilə məşhur olan qalaktika 1941-ci ildə Frits Svikki (Fritz Zwicky) tərəfindən kəşf olunub.

Frits Svikki morfolojist qalaktikanın mürəkkəb quruluşunu təhlil edərək qeyd etmişdir ki, onun izahını daha güclü alətlərin müşahidələri və ulduz dinamikası əsasında vermək olacaq.

Qeyd edək ki, ESO 350-40 linzavari və halqavari qalaktikadır. Günəş sistemindən 500 mln işıq ili və ya 153 mln Ps məsafədə (4.72 * 10²¹km) yerləşir. Onun ölçüsü 150 000 işıq ili və ya 46 kps (1.42 * 10¹⁸ km) olub, kütləsi (təxminən 2.9-4.8×10⁹) Günəş kütləsinə yaxındır.

Müqayisə üçün deyək ki, Bizim Qalaktikanın ölçüsü 100 000 işıq ili, kütləsi 4,8·10¹¹ Günəş kütləsi qədərdir. 

ESO 350-40 əvvəllər bizim Süd Yoluna bənzər adi spiral qalaktikası olub. Təxminən 200 mln il əvvəl peyki olan başqa bir qalaktika ilə toqquşur və nəticədə hövzəyə atılan daşa bənzər güclü zərbə dalğası yaradır. Böyük sürətlə (təqribən 320000 km/saat), hərəkət edən dalğa küllü miqdarda qaz və toz materialını qalaktikanın mər­­kə­­zindən qırağa qaldırır və orada sayca çox olan təzə ulduzların yaranmasına gətirib çıxarır. Beləliklə də, bu halqada bir neçə milyard təzə ulduz yaranır.

Sözü gedən toqquşmadan sonra təkər formasını alan ESO 350-40 qalaktikasında hal-hazırda  axan dinamik prosesslər obyektin spiral qalaktikalar təsnifatına uyğun hərəkətini göstərir. 

Qalaktikada təkərə bənzər dəndələr müşahidə olunur. Maraqlıdır ki, vizual oblastdakı dəndələr radio diapazondakı qeyri-termal mənbəli dəndələrlə üst-üstə düşmürlər.

Aşağıda göstərilən şəkildə https://apod.nasa.gov/apod/ap970224.html vizual təsvir ilə neytral hidrogenin radio müşa­hidə­lə­rinin nəticəsi (yaşıl konturlar) üst-üstə qoyulub. Burada Araba təkəri solda yerləşir və sağda-şəkilin ən qırağında təsvir olunan toqquşmaya səbəb kiçik ölçülü qalaktikadır.

Hal hazırda onların arasında 250 min işıq ili məsafə mövcuddur. Bu iki qalaktika ara­sında uzanan  hidrogen şleyfi həmin iddianı təsdiqləyir. Amma o kiçik ölçülü qalak­­tikanın tərkibində qaz və toz müşahidə olunmur. Alimlər belə qərara gəlib ki, o, ana qalaktikanın daxilindən keçərkən orada qazla tozu itirib.

Bu obyekt bizdə ona görə maraq doğurur ki, bəzi modellərə görə Bizim Qalaktikanın peykləri olan Böyük və Kiçik Magellan Buludları  təqribən 3-4 mld ildən sonra Süd Yolu ilə toqquşacaq.

 © Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.