Ekskursiyalar Saytın xəritəsi
AZEN
Maqnetarların necə yaranması kəşf olunub - XƏBƏRLƏR-NƏSİRƏDDİN TUSİ adına ŞAMAXI ASTROFİZİKA RƏSƏDXANASI
  • RƏSƏDXANA HAQQINDA
    • - Ümumi məlumat
    • - Azərbaycan Prezidenti rəsədxanada
    • - Heydər Əliyev və Azərbaycanda astronomiya elminin inkişafı
    • - Rəhbərlik
    • - Elmi şura
    • - Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurası
    • - Kadr potensialı
    • - Alimlər
    • - Vakansiyalar
  • RƏSMİ SƏNƏDLƏR
    • - Elm haqqında qanun
    • - AMEA-nın nizamnaməsi
    • - Rəsədxananın nizamnaməsi
    • - Qərar və sərəncamlar
  • ELMİ FƏALİYYƏT
    • - Struktur vahidləri
    • - Astronomik cihazlar
    • - Əsas elmi istiqamətlər
    • - Astrofiziki müşahidələr
    • - Əsas elmi nailiyyətlər
    • - İllik elmi hesabatlar
  • ELMİ-TƏŞKİLATİ FƏALİYYƏT
    • - Magistratura və doktorantura
    • - Astroseminarlar
    • - Kitabxana və elektron informasiya resursları
    • - Beynəlxalq əlaqələr
    • - Qrant layihələri
    • - Konfranslar
    • - Tədbirlər
    • - Faydalı linklər və keçidlər
  • DİSSERTASİYA ŞURASI
    • - Dissertasiya şurasının yaranma tarixi və statistikası
    • - Dissertasiyalara dair tələblər
    • - Dissertasiyaların tərtibi qaydaları
    • - Tövsiyə edilən elmi nəşrlər
    • - Dissertasiyaların avtoreferatları
    • - Dissertasiya şurası ilə əlaqə
  • ELMİ NƏŞRLƏR
    • - Dövri nəşrlər
    • - Monoqrafiyalar
    • - Kitablar
    • - Konfrans materialları
    • - İmpakt faktorlu elmi və elmi-populyar jurnallar
  • XƏBƏRLƏR
    • - Elanlar
    • - Kosmik hava
    • - Astro təqvimlər
    • - Astro xəbərlər
    • - Mühüm hadisələr
    • - Bütün xəbərlər
  • MEDİA
    • - Foto-video arxiv
    • - KİV
    • - Video-çarx
  • ƏLAQƏ
ANA SƏHİFƏ→XƏBƏRLƏR
+A -A
Maqnetarların necə yaranması kəşf olunub
22.08.2023 13:08 / ASTRO XƏBƏRLƏR Maqnetarların necə yaranması kəşf olunub

 

Avropa Cənub Rəsədxanası (ESO)  digər tərəfdaşlarla birgə HD 45166 ulduzunun tədqiqat nəticələrini paylaşıb. Tədqiqat işi  "Science" jurnalında nəşr olunub.

Yerdən 3000 işıq ili məsafədə - Təkbuynuz bürcündə yerləşən qoşa sistemin baş ulduzu təxminən 2-3 Günəş kütləsinə malikdir. Digər ulduz isə B spektral sinifli baş ardıcllıq ulduzudur. Baş ulduz Volf-Raye fenomeni göstərsə də, əslində kütləsi klassik Volf-Raye ulduzlarından  çox kiçikdir və parlaqlığı zəifdir. Spektrinin Volf-Raye ulduzlarına bənzəməsinə isə onun iki heliumla zəngin ulduzun birləşməsindən formalaşıb. Bu səbəbdən HD 45166  ulduzu 100 ildən artıq məlum olmasına baxmayaraq ulduzun tipini  mövcud modellərlə izah etmək mümkün deyildi.

Əvvəllər helium ulduzlarını tədqiq edən qrup, ulduzun qeyri-adiliyini onun güclü maqnit sahəsi olması ilə əlaqələndiriblər və bu istiqamətdə araşdırmalar aparıblar. Kanada-Fransa-Havay teleskopunda aparılan müşahidələrdən  və Avropa Cənub Rəsədxanasının (ESO)  arxiv materiallarından alınmışdır ki, bu heliumla zəngin ulduz Yerin maqnit sahəsindən 100 000 dəfə güclü maqnit sahəsinə malikdir (43 000 Qaus / Günəşin maqnit sahəsi 50 Qaus, maqnit-rezonans tomoqrafiyasının yaratdığı maqnit sahəsi 3000-7000 Qausdur) HD 45166 indiyə kimi aşkar olunmuş ən massiv “canlı” maqnit ulduzudur. Alimlər maqnetarların HD 45166  tipli ulduzlarından yarandığını düşünürlər.

Maqnetarlar çox böyük sıxlığa və maqnit sahəsinə malik “ölü” ulduzlardır. Onlar bütün kainatda müşahidə olunsalar da, necə yarandıqları məlum deyil. Maqnetarların maqnit sahəsi HD 45166-nın maqnit sahəsindən milyard dəfə böyük olur. Alimlərin fikrincə, HD 45166 həyatının sonunda qravitasiya kollapsı edərək sıxılacaq və nəticədə onun maqnit sahəsi artaraq 100 trilyon Qaus olmaqla, ən güclü maqnetarlardan birinə çevriləcəkdir.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.

Tweet
    MÜHÜM HADİSƏLƏR
    MARAQLI MƏLUMATLAR
    SEMİNARLAR
    ƏMƏKDAŞLIQ
    TƏDBİRLƏR
    KONFRANSLAR
    Xəbərlər Elanlar
  • ELMİ FƏALİYYƏT
    • Elmi cihazlar
    • Əsas elmi istiqamətlər
    • Əsas elmi nəticələr
    • Elmi hesabatlar
  • MEDİA
    • Rəsədxana KİV-də
  • XƏBƏRLƏR
    • Mühüm hadisələr
    • Astro yeniliklər
  • DİSSERTASİYA ŞURASI
    • Dissertasiya şurasının tərkibi
    • Dissertasiyalara dair tələblər
  • RƏSƏDXANA HAQQINDA
    • Ümumi məlumat
    • Elmi Şura
    • Kadr potensialı
  • © AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu, 2025