2021-ci ilin avqust ayının 15-i görkəmli astronom, alim-pedoqoq, AMEA N.Tusi adına Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının “Planetlər və kiçik səma cisimləri” şöbəsinin müdiri, f.r.ü.f.d, dosent Ədalət Ətayinin 70 yaşı tamam olub. Alim fəaliyyət göstərdiyi illər ərzində Azərbaycan Astronomiya elmində silinməz izlər qoyub.
Ətayi Ədalət Əbülfət oğlu 1951-ci ilin 15 avqust tarixində Goranboy rayonunun Naftalan qəsəbəsində anadan olmuşdur. 1968-ci ildə Naftalan orta məktəbini bitirmiş və elə həmin ildə də Bakı Dövlət Universitetininin (BDU) fizika fakultəsinə daxil olmuşdur. 1973-cü ildə universiteti bitirmiş və Milli Elmlər Akademiyanın N.Tusi adına Şamaxı Astrofizika rəsədxanasına təyinatla göndərilərək, burada “Planetlər fizikası” laboratoriyasında kiçik elmi işçi vəzifəsində çalışmağa başlamışdır.
1975-ci ildə AMEA-nın aspiranturasına qəbul olunmuş və adı Mars planetinin xəritəsindəki kraterlərdən birində əbədiləşdirilmiş dahi astronom Nadir İbrahimovun rəhbərliyi altında “Günəş sistemi planetlərinin atmosferlərinin tədqiqi” işi ilə məşğul olmağa başlamışdır. N.İbrahimovun vəfatından sonra elmi tədqiqatlarımı davam etdirmək üçün Alma-Ata şəhərindəki Astrofizika İnstitutunda görkəmli astrofizik, professor V.Q.Teyfelin rəhbərliyi altında işləmiş və 1981-ci ilin fevralında Kiyev şəhərindəki Baş Astronomiya Rəsədxanasının İxtisaslaşmış Elmi Şurasında “Uran, Neptun və nəhəng planetlərin parlaq peyklərinin spektrofotometriyası” mövzüsunda dissertasiya müdafiə edərək fizika-riyaziyyat elmləri üzrə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsi almışdır.
70-dan çox elmi məqalənin və 100-ə yaxın elmi kütləvi məqalələrin müəllifidir. Orta məktəblər üçün hazırlanmış “Astronomiya” kitabının müəlliflərindən biri olmuşdur. Onun elmi tədqiqat işlərinə dünyanın müxtəlif jurnallarında müsbət münasibət göstərilir, istinadlar edilir.
Ə. Ətayi həmçinin, “Günəş sistemi planetləri” monoqrafiyasının müəllifidir. Monoqrafiya bütünlüklə N. Tusi adına Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasında Günəş sistemi planetlərinin tədqiqinə həsr olunmuşdur. Müəllif ŞAR-da yarım əsrə yaxın dövrdə fəaliyyəti zamanı nəhəng planetlərin spektrofotometriyası və onların atmosferində baş verən dinamik proseslərin şərhini verməyə nail olmuşdur.
Avropa astronomiya cəmiyyətinin üzvüdür. 1984-2000-ci illərdə respublika ali məktəblərində-Azərbaycan Pedoqoji Universiteti və Bakı Dövlət Universitetində ixtisas kursu aparmış və bu gün Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasında "Planetlər və kiçik səma cismləri" şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışır.
Ömrünü astronomiya elminə və yeni astronomlar yetişdirməyə həsr etmiş Ədalət Ətayi 2005-2011-ci illərdə AMEA-nın 2 fəxri fərmanı ilə təltif edilmişdir.
Astronomiya elminin görkəmli siması olan Ədalət Ətayini doğum günü münasibətilə təbrik edir, ona möhkəm can sağlığı, elmi fəaliyyətində uğurlar arzu edirik!
© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.
