İyun ayının 3-də, AMEA N.Tusi adına Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurasının növbəti astroseminarı keçirilib.

Seminara rəhbərlik edən a.ü.f.d Günel Bahəddinova seminarı giriş sözü ilə açaraq, tədbir iştirakçılarını salamlayıb və onlara məruzənin mövzusu haqqında məlumat verib.

Daha sonra Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının "Ulduz atmosferləri fizikası və maqnetizm" şöbəsinin elmi işçisi Aynurə Həsənova “HD208501 (B8 Ib) ifratnəhəng ulduzun spektrində H_α xəttinin udulma və şüalanma komponentinin dəyişməsi” mövzusunda məruzə ilə çıxış edib.

Məruzəçi, isti ifratnəhəng ulduzlar və onların tipik nümayəndəsi olan HD 208501(B8 Ib) ifratnəhəng ulduzu haqqında ümumi məlumat verib. O, HD 208501(B8 Ib) ifratnəhəng ulduzunun 2013-2019-cu il tarixlərində AMEA N.Tusi adına Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasının 2 metrlik teleskopunda alınmış spektrləri əsasında H_α və H_β və HeI xətləri profillərinin dəyişməsi və spektral parametrlərinin tədqiqinin nəticələrini şərh edib.

A.Həsənova seminarda qeyd edib ki, HD208501 ulduzunun spektrində atmosferin fəallıq fazasından asılı olaraq H_α xəttinin profili mürəkkəb quruluşa malik olduğunu,  H_α, H_β və HeI xətlərinin profillərinin şüa sürətləri və ekvivalent eni bir həftə və daha kiçik zaman fasilələrində dəyişir. Aparılmış hesablamalar nəticəsində aşkar olmuşdur ki, HD208501 ulduzunun atmosferində xətləri müşahidə olunan elementlərdə şüa sürətlərinin laylara görə stratifikasiyası mövcuddur. Xətlərin şüa sürətlərinin dəyişmə amplitudu və orta qiyməti atmosferin aşağı qatlarından yuxarı qatları istiqamətinə doğru artır, lakin, HeI xəttinin yarandığı atmosferin aşağı qatları isə ulduzun mərkəzinə tərəf sıxılır. Müşahidələrdən alınmış bu nəticələr sübut edir ki, HD208501 ulduzunun ətrafında müəyyən bucaq altında müşahidəçiyə tərəf yönəlmiş, fırlanan, qeyri-bircins sıxlığa malik diskəbənzər qaz örtüyü vardır. Ehtimal olunur ki, yuxarıda qeyd olunan bu dəyişmələr ulduzun döyünməsi və ulduzla ulduzətrafı örtüyün qarşılıqlı təsiri nəticəsində baş verir.

Seminar iştirakçılarının böyük marağına səbəb olan məruzənin sonunda mövzu ətrafında geniş müzakirələr aparılıb, suallar cavablandırılıb.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.