Beynəlxalq Astronomlar Komandası Havay Universitetinin Astronomiya İnstitunun aliminin rəhbərliyi ilə bizim Süd Yolu qalaktikasını əhatə edən, geniş kosmik struktur haqqında qiymətli informasiya verən yeni araşdırma dərc etdiriblər.

Kainat böyük sıxlıqlı materiya zonaları ilə “boşluqlar” adlanan geniş boş fəzanın növbələşməsindən ibarətdir. Brend Tallinin (Brent Tully) komandası yeni tədqiqatında əvvəllər başqa tədqiqatlarda bizim Süd Yolu qalaktikası yerləşən Yerli Boşluq adlanan fəzanın seyrəlmiş geniş oblastının sərhəddini müəyyən etmək üçün istifadə olunan cihazlar tətbiq edilib. Qalaktikaların hərəkətinin müşahidələrindən istifadə edərək tədqiqatçılar bu hərəkəti izah edən kütlə paylanmasını müəyyən edib və Yerli Kainatın üçölçülü xəritəsini tərtib ediblər. 

Qalaktikaların hərəkəti yalnız Kainatın genişlənməsi səbəbindən olmayıb, həmçinin böyük kütləli qonşu qalaktikaların və böyük kütləli oblastların cazibə qüvvəsinin təsiri ilə bağlıdır. Nəticədə qalaktikalar daha sıx oblastlara tərəf hərəkət edir və boşluqlardan daha az sıxlıqlı zonalardan uzaqlaşır.

Hələ 1987-ci ildə Talli və Riçard Fişer müşahidə etmişdilər ki, bizim Süd Yolu qalaktikası onların Yerli Boşluq adlandırdığı geniş kosmik boşluğun kənarındadır. Yerli boşluğun mövcudluğunu tədqiqatçılar qəbul ediblər, ancaq bu struktur indiyədək yaxşı öyrənilməyib. O, bizim Qalaktikanın mərkəzi istiqamətində yerləşdiyi üçün müşahidə etmək çətindir.

Talli və onun komandası yeni tədqiqat işlərində 18000 qalaktikanın hərəkət parametrlərini ölçmüş və Yerli boşluqla yüksək sıxlıqlı zonalar arasında sərhəddin yaxşı  göründüyü kosmoqrafik xəritə tərtib ediblər. Onlar bu metodu 2014-cü ildə Laniake adlanan bizim qalaktikaların ifratyığımının sərhədlərini eyniləşdirmək üçün tətbiq ediblər.

30 il ərzində alimlər Süd Yolu qalaktikasının, onunla qonşu olan Andromeda qalaktikasın və ölçüləri qalaktik qonşuların ölçülərindən kiçik olan qalaktikaların hərəkətinin Kainatın ümumi genişlənmə sürətindən 600 km/san-dən çox fərqlənməsinin səbəbini öyrənməyə çalışıblar. Bu yeni tədqiqat göstərir ki, sürət fərqlərinin demək olar ki, yarısı lokal faktlarla bağlıdır və yaxınlıqda yerləşən Qız topalarının (Qız bürcündə yerləşən qalaktika topaları) cazibəsi ilə və Yerli boşluğun genişlənməsi ilə izah olunur.

Tədqiqat "Astrophysical" Journal elmi jurnalında dərc olunmuşdur.

Mənbə: https://www.astronews.ru/cgi-bin/mng.cgi?page=news&news=20190722210002

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.