Tədqiqatçılar Vesta asteroidinin qədimdə güclü toqquşmaya məruz qaldığını düşünür

+A -A

10.07.2019 09:07 / MARAQLI MƏLUMATLAR Tədqiqatçılar Vesta asteroidinin qədimdə güclü toqquşmaya məruz qaldığını düşünür

Mars və Yupiter orbitləri arasında yerləşən asteroid qurşağı özündə planetlərin formalaşması prosesinin tarixini qoruyur. Bu qurşağın ikinci ən böyük asteroidi olan Vesta tədqiqatçılara planetlərin formalaşmasını və təbiətini öyrənməkdə unikal imkanlar verir. Xüsusi olaraq Vesta, Yerə oxşar olaraq öz qabığını, mantiyasını və metal nüvəsini qorumuşdur. NASA–nın DAWN missiyasının köməyi ilə

ətraflı xəritələrin qurulması, cənub qütbün yaxınlığında Vestanın qabığının qeyri adi böyük qalınlığa malik olduğunu göstərmişdir.

Yeni bir araşdırmada, Avstraliyanın Makkuori Universitetindən Dr Yi-Yen Layın (Yi-Jen Lai) rəhbərlik etdiyi bir qrup alim, Vestanın formalaşmasının böyük bir toqquşma ssenarisini təklif edirlər. Bu ssenari, bir sinif meteoritləri təmsil edən mezosideritlərdə aşkarlanan sirkon kristallarının yaşının dəqiq təyin edilməsinə əsaslanır.

Lay və onun komandası öz tədqiqatlarında radioizotop analizdən (uran-qurğuşun tanınması) istifadə edərək iyirmiyə qədər sirkon kristalının yaşını təyin etmişlər. Aparılan analizlərin nəticələri göstərmişdir ki, Vestanın ilk qabığının əmələ gəlməsi 4558,5 million il öncə baş veribdir. Orada metal və silikatların sürüşməsi isə 4525,9 million il əvvəl baş vermiş “sürüşən” kosmik toqquşma ilə bağlı olmuşdur.

Bu iki yeniliyi izah etmək üçün tədqiqatçılar “sürüşən” kosmik toqquşma modelini təklif etmişlər. Bu modelə əsasən Vestanın qabığı, mantiya və nüvəsində materialların diferensasiyası baş verdikdən sonra, ölçülərinin onda biri qədər olan digər asteroid onunla toqquşaraq cənub yarım kürəsinə ciddi zərər yetirmişdir. Bu toqquşmanın qəlpələri materialın bütün üç qatını keçərək asteroidin cənub yarımkürəsinə çata bilmiş, Vestanın bu səthində qabığın qalınlığının artmasına səbəb olmuşdur və bu Dawn zondu tərəfindən qeydə alınmışdır. Bu model həmçinin Vestanın xarakterik formasını və Vestanın qalıqları olan meteoritlərdə qurğuşun manti mineralının çatışmazlığını izah edir.

vesta