Habbl (Hubble) kosmik teleskopu əsrarəngiz görüntü – parlaq işıq saçan atəşfəşanlığa bənzər ifrat kütləli parlaq ulduz tərəfindən atılmalar qeydə almışdır.
Eta Car (Carinae-Onurğa) adlı bu ulduzun ilk püskürməsi 180 il bundan öncə baş vermiş və ulduz on illər ərzində gecə səmasında parlaqlığına görə ikinci ulduz olaraq qalmışdı. Lakin bu ulduz zaman keçdikcə yavaş - yavaş sönməyə doğru getmiş və onu adi gözlə çətinliklə fərqləndirmək olmuşdur. 2014-cü ildən isə parlaqlığını artıraraq adi gözlə yaxşı görünən olmuşdur.
NASA-nın müraciətinə əsasən, “Habbl” bu ulduzu 25 il ərzində müşahidə etmişdir. Astronomlar bu kosmik teleskopun Wide Field Camera 3 kamerası ilə əvvəllər heç vaxt müşahidə etmədikləri yerlərdə qaz və bu isti qazın tərkibinə daxil olan maqnezium atomlarının ultrabənövşəyi diapozonda parlaq şüalanmasını qeydə almışlar.
“Biz Habbl kosmik teleskopunu bir neçə on il müddətində spektrin görünən və ultrabənövşəyi oblastında Eta Car-ın tədqiqində istifadə etmişik və biz ulduz tərəfindən atılmış materiallar haqqında tam təsəvvürümüzün olduğunu düşünürdük. Bununla belə, UV diapazonunda bu şəkillər, görünən və infraqırmızı aralıklarda alınan şəkillərdə əvvəl görmədiyimiz bir qazı göstərməklə, yalnız cazibədar görünür" - deyə ABŞ, Arizona Universitetinin Stuard rəsədxanasının tədqiqatçısı, “Habbl” proqramının rəhbəri Natan Smit (Nathan Smith) şəhr edir.
NASA nümayəndələrinin şərhinə görə bu yenidən müəyyən olunmuş qaz iki əks istiqamətlənmiş hissəsinin formalaşmasından bilavasitə öncə ulduz tərəfindən atılmışdır və ona görə də bu qaz ulduz tərəfindən materialın atılması prosesinin başlanğıcı haqqında qiymətli informasiya verə bilər.
“Bu əlavə material çox sürətli hərəkət edir və bu yeni məlumatlar ulduzun partlamasının daha yüksək enerjili olduğunu göstərir” – deyə Smit əlavə etmişdir.
Eta Car ulduzu vahid sistemdə, eyni vaxtda qravitasiya təsiri ilə birləşmiş üç ulduzun mövcudluğu ilə əlaqəli partlayışları ilə tanınır və bu üçlü sistem yaxın vaxtlarda ifratyeni kimi partlaya bilər.
Mənbə: https://www.astronews.ru/cgi-bin/mng.cgi?page=news&news=20190703202022
© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.
