Astronomlar Kainatın ən sirli hadisələrindən birini başa düşməyə başlayıblar.
Kosmosun müşahidəsinin tarixində ikinci dəfədir ki, tədqiqatçılar sürətli radioparıltının – bir millisaniyə ərzində Günəşin 100 il müddətində ayırdığı qədər enerji şüalandıran ifratqısa partlayışın yerini təyin edə biliblər.
Daha əvvəl qeydə alınmış FRB 121102 adlandırılan radioparıltı təkrarlanan radioparıltıların nadir növünə aiddir. Yeni kəşf olunan radioparıltı isə aid olduğu sinifin böyük əksəriyyəti kimi təkdir.
Avstraliyada Elmi və Tətbiqi Araşdırmalar Milli Assosasiyasından yeni tədqiqatın əsas müəllifi olan Kit Bannister (Keith Bannister) “Bu sürətli radioparıltıların öyrənilməsində böyük addımdır” deyib.
Bannister və onun qrupu bu sürətli radioparıltını Qərbi Avstraliyanın “Merçison” rəsədxanasında yerləşən 36 radioantena şəbəkəsində, Australian Square Kilometre Array Pathfinder (ASKAP) radiorəsədxanasının köməyi ilə aşkarlayıblar. Bu parıltıya FRB 180924 adı verilib.
Komanda FRB 180924 radioparıltısını lokallaşdırmaq üçün ASKAP radioşəbəkəsində müxtəlif antenlərin qəbul etdiyi siqnalların qəbulu arasında olan çox kiçik zaman intervalını ölçə bilən metod tətbiq edib. Fərqi müqayisə etməklə səmada siqnal mənbəyini 0,00002 dərəcə dəqiqliklə lokallaşdırmaq mümkün olub.
Bu mənbə Yerdən 3.6 miliard işıq ili məsafəsində olan DES J214425.25-405400.81 adlı qalaktikanın periferiyasında yerləşir. Bu qalaktika, Yerdən 3 milliard işıq ili məsafəsində yerləşən FRB 12112 radioparıltısının qalaktikasından fərqli olaraq, 1000 dəfə massiv olmaqla müqayisədə ulduzların formalaşmasında az aktivdir.
FRB 121102 və FRB 180924 radioparıltılarının müqayisəsi birinci radioparıltının öz qalaktikasının mərkəzi qara dəliyinin ətrafında, ikincinin isə öz qalaktikasının mərkəzindən kənarda baş verdiyini göstərmişdir. Bu da onu göstərirki, mərkəzi ifratkütləli qara dəlik FRB 180924 radioparıltısının mənbəyi ola bilməz - deyə tədqiqatçılar izah edir.
Müəlliflər bu tədqiqatla bağlı alınan məlumatların sürətli radiparıltıların təbiətini başa düşməyə imkan verəcəyini bildirirlər.
Mənbə: https://www.astronews.ru/cgi-bin/mng.cgi?page=news&news=20190628040540
© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.
