Məlum olub ki, bizim Süd Yolu adlanan qalaktikamızın diski qeyri-stabildir və onun müstəvisi əyridir. Çin Elmlər Akademiyasının Milli Astronomiya Rəsədxanasının əməkdaşları bildirir ki, Qalaktikamızın mərkəzindən uzaqlaşdıqca bu təhriflər güclənir.
Çox uzaq məsafədən baxdıqda, qalaktikamız ulduzlardan ibarət nazik müstəvi disk kimi görsənir. Bu ulduzlar mərkəzi oblast ətrafında bir neçə yüz milyon illik periodla fırlanır və yüz milyardlarla ulduz qaranlıq materiya -“qravitasiya yapışqanı” ilə sanki qalaktikanı bütöv bir cism halına gətirir.
Lakin qravitasiya Süd Yolu qalaktikasının mərkəzindən uzaqlaşdıqca zəiflədiyindən Qalaktika diskinin xarici hissəsində qaz diskinin əksər hissəsini təşkil edən hidrogen atomları daha eyni müstəvidə yerləşmir və əvəzində qalaktikanın latın “S” hərfi formasına uyğun təhrif olunmuş fəza strukturu formalaşır.
Çin EA-nın tədqiqatçısı doktor Çen Syaodian qeyd edib ki, Süd Yolu qalaktikanının forması haqqında dəqiq təsəvvürə malik olmadığımıza görə, Günəşdən qalaktikamızın xarici qaz diskinin müxtəlif hissələrinə qədər olan məsafəni təyin etmək çətindir:
“Bu yaxınlarda biz Günəşdən məsafələri 3-5% dəqqiqliklə təyin oluna bilən, klassik Sefeidlər kimi tanınan dəyişən ulduzların yeni kataloqunu dərc etdirmişik. Bu verilənlər bazası bizə Süd Yolu qalaktikasının kənar xarici ərazilərinə kimi ilk geniş, üçölçülü ulduz xəritəsini qurmağa imkan yaratdı.”
Qeyd edilən tədqiqat işinin həmmüəllifi, Makkuori Universitetinin (Avstraliya) professoru Riçard de Qriys bildirib ki, üçölçülü təsvirdə 1339 Sefeid və Süd Yolunun qaz diskinin fəzada paylanmaları demək olar ki, eyni olmuşdur. Bu isə bizim qalaktikanın formalaşmasının mexanizmlərini dərindən anlamağa imkan verir.
Tədqiqat işi Nature Astronomy jurnalında dərc olunub.
Əlaqəli mənbə: https://www.astronews.ru/cgi-bin/mng.cgi?page=news&news=20190204201351
© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.
