Ekskursiyalar Saytın xəritəsi
AZEN
Kosmik hava durumu və proqnozu - XƏBƏRLƏR-NƏSİRƏDDİN TUSİ adına ŞAMAXI ASTROFİZİKA RƏSƏDXANASI
  • RƏSƏDXANA HAQQINDA
    • - Ümumi məlumat
    • - Azərbaycan Prezidenti rəsədxanada
    • - Heydər Əliyev və Azərbaycanda astronomiya elminin inkişafı
    • - Rəhbərlik
    • - Elmi şura
    • - Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurası
    • - Kadr potensialı
    • - Alimlər
    • - Vakansiyalar
  • RƏSMİ SƏNƏDLƏR
    • - Elm haqqında qanun
    • - AMEA-nın nizamnaməsi
    • - Rəsədxananın nizamnaməsi
    • - Qərar və sərəncamlar
  • ELMİ FƏALİYYƏT
    • - Struktur vahidləri
    • - Astronomik cihazlar
    • - Əsas elmi istiqamətlər
    • - Astrofiziki müşahidələr
    • - Əsas elmi nailiyyətlər
    • - İllik elmi hesabatlar
  • ELMİ-TƏŞKİLATİ FƏALİYYƏT
    • - Magistratura və doktorantura
    • - Astroseminarlar
    • - Kitabxana və elektron informasiya resursları
    • - Beynəlxalq əlaqələr
    • - Qrant layihələri
    • - Konfranslar
    • - Tədbirlər
    • - Faydalı linklər və keçidlər
  • DİSSERTASİYA ŞURASI
    • - Dissertasiya şurasının yaranma tarixi və statistikası
    • - Dissertasiyalara dair tələblər
    • - Dissertasiyaların tərtibi qaydaları
    • - Tövsiyə edilən elmi nəşrlər
    • - Dissertasiyaların avtoreferatları
    • - Dissertasiya şurası ilə əlaqə
  • ELMİ NƏŞRLƏR
    • - Dövri nəşrlər
    • - Monoqrafiyalar
    • - Konfrans materialları
    • - Kitablar
    • - İmpakt faktorlu elmi və elmi-populyar jurnallar
  • XƏBƏRLƏR
    • - Elanlar
    • - Kosmik hava
    • - Astro təqvimlər
    • - Astro xəbərlər
    • - Mühüm hadisələr
    • - Bütün xəbərlər
  • MEDİA
    • - Foto-video arxiv
    • - KİV
    • - Video-çarx
  • ƏLAQƏ
ANA SƏHİFƏ→XƏBƏRLƏR
+A -A
Kosmik hava durumu və proqnozu
12.11.2025 09:11 / KOSMİK HAVA Kosmik hava durumu və proqnozu

Kosmik hava durumu – Hesabat dövrü ərzində Günəşin fəallığı artaraq 25-ci tsikl ərzində ən güclü alışmalardan biri qeydə alınmışdır. Bu 4274 oblastındakı X5.16 sinifli alışma olmuşdur. Alışmalara bağlı olaraq 10 sm diapazonda radioalışma, radio rabitədə R2-R3 səviyyəli fasilələr, II-IV tip radio emissiya və Yerə yönəlmiş Tac Kütlə Atılmaları (TKA) qeydə alınmışdır. Günəşin səthində ləkələrin sayı artaraq 8 ləkə qrupunda 131 ləkə və Tac Dəliyi müşahidə olunur.

Hesabat dövrü ərzində Günəşin fəallığının artması nəticəsində enerjisi 2 MeV-dən çox olan elektron seli də 10890 pfu-yadək, 10 MeV-dən çox enerji yüklü proton seli isə S1-S3 səviyyəli proton qasırğasınadək yüksəlmişdir. Günəş küləyinin maksimal sürəti 859 km/san–dək artmışdır. Yer orbitində planetlərarası maqnit sahəsinin maksimal qiyməti 24 nT, radial istiqamətdə isə -16 nT olmuşdur. Hal-hazırda Günəş küləyinin sürəti 458 km/san planetlərarası maqnit sahəsinin maksimal qiyməti 46.22 nT, radial istiqamətdə isə -9.95 nT təşkil edir.

Hesabat dövründə Günəşdə ardıcıl M və X sinif alışmaların baş verməsi nəticəsində 07-08 noyabr tarixlərində gözlənildiyi kimi G1-G3 səviyyəli geomaqnit qasırğası qeydə alınmışdır. 09 noyabrda baş verən X1.79 sinifli alışmaya bağlı TKA-nın gəlişi isə 11-12 noyabrda gözlənilirdi və bu gün sutkanın ilk saatlarından şiddətli geomaqnit (G4) qasırğası başlamışdır. Hal-hazırda Kp indeksinin göstəricisi 8-dir və geomaqnit qasırğası davam edir.

Kosmik hava proqnozu – Proqnoz günlərində (12-16 noyabr) C sinif alışmanın baş verməsi ehtimalı 99%, M (R1-R2) sinif alışmanın baş verməsi ehtimalı 85%, X (R3) sinif alışmanın baş verməsi ehtimalı isə 55% təşkil edir.

Enerjisi 2 MeV-dən çox olan elektron  selinin  və 10 MeV-dən çox enerji yüklü proton selinin də TKA-ın təsiri ilə yüksək səviyyələrdə olacağı gözlənilir.    

Günəş küləyi sürəti də bir neçə 11 noyabrda baş vermiş TKA-nın da ardıcıl gəlməsi ilə 12-14 noyabrda  yüksək tempdə qalacaq.

Avroraların müşahidə olunması ehtimalı isə yüksək geomaqnit enliklərdə 5-85%, orta  geomaqnit enliklərdə isə 20-40%-dir.

Geomaqnit sahəsi – 09 noyabrda baş vermiş TKA-ın Yerə çatması ilə sutkanın ilk saatlarından şiddətli geomaqnit qasırğası başlamışdır. Dünən baş vermiş X5.16 sinifli alışmaya bağlı TKA-nın da bu gün və ya sabah sutkanın ilk saatlarında Yerə çatacağı gözlənilir. Onun təsirinin də əlavə olunması ilə şiddətli geomaqnit qasırğasının (G3-G4) davam edəcəyi, 14 noyabrda isə G1 səviyyəsinədək zəifləyəcəyi gözlənilir.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.

Tweet
MÜHÜM HADİSƏLƏR
MARAQLI MƏLUMATLAR
SEMİNARLAR
ƏMƏKDAŞLIQ
TƏDBİRLƏR
KONFRANSLAR
Xəbərlər Elanlar
  • ELMİ FƏALİYYƏT
    • Elmi cihazlar
    • Əsas elmi istiqamətlər
    • Əsas elmi nəticələr
    • Elmi hesabatlar
  • MEDİA
    • Rəsədxana KİV-də
  • XƏBƏRLƏR
    • Mühüm hadisələr
    • Astro yeniliklər
  • DİSSERTASİYA ŞURASI
    • Dissertasiya şurasının tərkibi
    • Dissertasiyalara dair tələblər
  • RƏSƏDXANA HAQQINDA
    • Ümumi məlumat
    • Elmi Şura
    • Kadr potensialı
  • © AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu, 2025