Oktyabr ayının 22-də Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi N.Tusi adına Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasında (ŞAR) növbəti astroseminar keçirilib.
Seminara rəhbərlik edən ŞAR-ın baş direktoru, müxbir üzv Namiq Cəlilov iştirakçıları salamlayıb və onlara məruzənin mövzusu haqqında məlumat verib.
Sonra ŞAR-ın “Qalaktikalar və ulduzəmələgəlmə” şöbəsinin müdiri, f-r.ü.f.d., dosent Nazim Hüseynov “Seyfert qalaktikası NGC 7469-un spektral və fotometrik üsulla tədqiqi” mövzusunda məruzə ilə çıxış edib.
Məruzəçi seminarda bildirib ki, NGC 7469 qalaktikası, radiusu təxminən 500 parsek olan intensiv ulduzəmələgəlmə prosesi oblastına malikdir. Burada ulduz əmələgəlmə prosesinin sürətinin 20–50 M⊙ il−1 olduğu ehtimal edilir. Tədqiqat işində, 2020-2024-cü illərdə aparılmış spektral və fotometrik müşahidələrin nəticələri təqdim edilir. Müşahidələr Fesenkov adına Astrofizika İnstitutunda (Almatı, Qazaxıstan) və Nəsrəddin Tusi adına Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasıda (Şamaxı, Azərbaycan) aparılmışdır. Fotometrik müşahidələr B, V və Rc süzgəclərində, spektral müşahidələr isə λ 4000–7000 Å dalğa uzunluğunda aparılmışdır. Spektral müşahidələr IRAF, fotometrik müşahidələr isə MaxIm DL-dən proqram paketlərindən istifadə etməklə həyata keçirilmişdir. Parlaqlıq əyrisinin analizindən görünür ki, 2019-2020-ci illərdə baş verən alışmadan sonra NGC 7469-un parlaqlığı 2024-cü ilin axırına kimi nisbətən stabil qalıb. 2024-cü ilin noyabr-dekabr aylarında palaqlığın (∼0,3–0,5 ulduz ölçüsü) artması qeydə alınıb. Spektral müşahidələrin nəticələri də 2024-cü ilin axırında Ha xəttində şüalanma selinin güclənməsini göstərir. BPT diaqramında [OIII]/H β və [NII]/Hα emissiya xətlərində sellərin nisbətinin NGC 7469 qalaktikasında müxtəlif ionizasiya oblastlarının sərhəddində olduğunu göstərir: Fəal nüvəli qalaktikalar və ulduzəmələgəlmə oblastları. [SII] 6717, 6731 A xətlərinin intensivlikləri nisbətinə görə təyin edilən qazın elektron sıxlığı təxminən 900—1000 sm−3 tərtibindədir. 2024-cü ilin axırında qeydə alınmış parlaqlığın və emissiya xətlərində selin yüksəlmənin davam edib-etməməsini aparılan yeni müşahidələrin nəticələri göstərəcək.
Çıxışın sonunda mövzu ətrafında geniş müzakirə aparılıb, seminar iştirakçılarını maraqlandıran suallar cavablandırılıb.
© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.
