Ekskursiyalar Saytın xəritəsi
AZEN
Kosmik hava durumu və proqnozu - XƏBƏRLƏR-NƏSİRƏDDİN TUSİ adına ŞAMAXI ASTROFİZİKA RƏSƏDXANASI
  • RƏSƏDXANA HAQQINDA
    • - Ümumi məlumat
    • - Azərbaycan Prezidenti rəsədxanada
    • - Heydər Əliyev və Azərbaycanda astronomiya elminin inkişafı
    • - Rəhbərlik
    • - Elmi şura
    • - Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurası
    • - Kadr potensialı
    • - Alimlər
    • - Vakansiyalar
  • RƏSMİ SƏNƏDLƏR
    • - Elm haqqında qanun
    • - AMEA-nın nizamnaməsi
    • - Rəsədxananın nizamnaməsi
    • - Qərar və sərəncamlar
  • ELMİ FƏALİYYƏT
    • - Struktur vahidləri
    • - Astronomik cihazlar
    • - Əsas elmi istiqamətlər
    • - Astrofiziki müşahidələr
    • - Əsas elmi nailiyyətlər
    • - İllik elmi hesabatlar
  • ELMİ-TƏŞKİLATİ FƏALİYYƏT
    • - Magistratura və doktorantura
    • - Astroseminarlar
    • - Kitabxana və elektron informasiya resursları
    • - Beynəlxalq əlaqələr
    • - Qrant layihələri
    • - Konfranslar
    • - Tədbirlər
    • - Faydalı linklər və keçidlər
  • DİSSERTASİYA ŞURASI
    • - Dissertasiya şurasının yaranma tarixi və statistikası
    • - Dissertasiyalara dair tələblər
    • - Dissertasiyaların tərtibi qaydaları
    • - Tövsiyə edilən elmi nəşrlər
    • - Dissertasiyaların avtoreferatları
    • - Dissertasiya şurası ilə əlaqə
  • ELMİ NƏŞRLƏR
    • - Dövri nəşrlər
    • - Monoqrafiyalar
    • - Kitablar
    • - Konfrans materialları
    • - İmpakt faktorlu elmi və elmi-populyar jurnallar
  • XƏBƏRLƏR
    • - Elanlar
    • - Kosmik hava
    • - Astro təqvimlər
    • - Astro xəbərlər
    • - Mühüm hadisələr
    • - Bütün xəbərlər
  • MEDİA
    • - Foto-video arxiv
    • - KİV
    • - Video-çarx
  • ƏLAQƏ
ANA SƏHİFƏ→XƏBƏRLƏR
+A -A
Kosmik hava durumu və proqnozu
03.06.2025 10:06 / KOSMİK HAVA Kosmik hava durumu və proqnozu

Kosmik hava durumu – Hesabat dövrü ərzində Günəşin fəallığı artmış, əsasən C-M sinif alışmalar qeydə alınmışdır. Maksimal sinifli alışma isə 4100 oblastındakı M8.2 sinifli alışma olmuşdur. Alışmalara bağlı olaraq 10 sm diapazonda radioalışma, radio rabitədə R1-R2 səviyyəli fasilələr, II-IV tip radio emissiya və ən əsası birbaşa Yerə yönəlmiş Tac Kütlə Atılmaları (TKA) qeydə alınmışdır. Günəşin səthində ləkələrin sayı azalaraq 5ləkə qrupunda 103 ləkə və cənub yarımkürəsində böyük Tac dəliyi müşahidə olunur.

Enerjisi 2 MeV-dən çox olan elektron seli hesabat dövrü ərzində 4876 pfu-dək, 10 MeV-dən çox enerji yüklü proton seli isə son bir il müddətində ilk dəfə 466 pfu-dək yüksəlmişdir.

Hesabat dövründə Günəş küləyinin maksimal sürəti 1148 km/san–dək artmışdır. Yer orbitində planetlərarası maqnit sahəsinin maksimal qiyməti 27 nT, radial istiqamətdə isə -23 nT olmuşdur. Hal-hazırda Günəş küləyinin sürəti 656 km/san planetlərarası maqnit sahəsinin maksimal qiyməti 6.44 nT, radial istiqamətdə isə -0.11 nT təşkil edir.

Hesabat dövründə 31 mayda baş vermiş M8.2 sinifli alışmaya bağlı TKA qeyd olunmuşdur. Günəş ləkəsi mərkəzi meridian yaxınlığında yerləşdiyindən müşahidə olunan TKA cəmi təxminən 30 saat ərzində Yerə çataraq şiddətli geomaqnit qasırğasına (G4) səbəb olmuşdur. Hal-hazırda geomaqnit sahəsinin fəallığını ifadə edən Kp indeksi 7-yə bərabərdir, bu isə G3 səviyyəli (güclü) geomaqnit qasırğası deməkdir.

Kosmik hava proqnozu – Proqnoz günlərində (03-08 iyun) C sinif alışmanın baş verməsi ehtimalı 99%, M (R1-R2) sinif alışmanın baş verməsi ehtimalı 55%, X (R3) sinif alışmanın baş verməsi ehtimalı isə 15% təşkil edir.

Enerjisi 2 MeV-dən çox olan elektron və 10 MeV-dən çox enerji yüklü proton selinin yüksək səviyyədə olacağı gözlənilir.   

Günəş küləyinin mənfi qütblü Tac Dəliyi Axınlarının və TKA-ın təsiri sürətinin yüksək olacağı gözlənilir.

Geomaqnit sahəsinin fəallığı ilə əlaqədar avroral oval orta enliklərə (50°) qədər genişlənib. Avroraların müşahidə olunması ehtimalı isə yüksək qütb dairələrində 5-80%, orta coğrafi enliklərdə isə 25-35%-dir.

Geomaqnit sahəsinin aktivliyinin gün ərzində G3 (güclü qasırğa) səviyyəsinin tədricən zəifləcəyi gözlənilir. 05 iyunadək isə Tac Dəliyi Axınlarınının geomaqnit sahəsi aktiv qalacaq və təsiri ilə G1 (zəif qasırğa) səviyyəli geomaqnit qasırğası olması ehtimalı var. 

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.

 

Tweet
MÜHÜM HADİSƏLƏR
MARAQLI MƏLUMATLAR
SEMİNARLAR
ƏMƏKDAŞLIQ
TƏDBİRLƏR
KONFRANSLAR
Xəbərlər Elanlar
  • ELMİ FƏALİYYƏT
    • Elmi cihazlar
    • Əsas elmi istiqamətlər
    • Əsas elmi nəticələr
    • Elmi hesabatlar
  • MEDİA
    • Rəsədxana KİV-də
  • XƏBƏRLƏR
    • Mühüm hadisələr
    • Astro yeniliklər
  • DİSSERTASİYA ŞURASI
    • Dissertasiya şurasının tərkibi
    • Dissertasiyalara dair tələblər
  • RƏSƏDXANA HAQQINDA
    • Ümumi məlumat
    • Elmi Şura
    • Kadr potensialı
  • © AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu, 2025