Günəşin maqnit fəallığı Günəş fotosferi, xromosferi və tacında baş verən proseslərdə özünü göstərir. Belə ki, bu aktivlik Günəş ləkələri, Günəş alışmaları, Tac kütlə atılmaları və Günəş küləyi kimi energetik və irimiqyaslı müşahidə oluna bilən fiziki proseslərin yaranmasına səbəb olan əsas amildir.  Günəş fəallığının əsas göstəricisi olan Günəş ləkələri ətrafındakı maddədən daha soyuq və tünd, günəşin ümumi maqnit sahəsindən 1000 dəfə güclü maqnit sahəsinə malik bölgələrdir. Ləkələrin sayı və ölçüsü Günəşin 11 illik aktivlik dövrü ilə dəyişir. Ləkə qrupları Günəş ekvatoru ətrafında ±40⁰ enliklərə kimi yayılır. Günəş fəallığının maksimum dövründə ləkələrin sayı artır, daha tez-tez alışmalar və Tac Kütlə Atılmaları baş verir. Bu fəallıq isə öz növbəsində Yerə təsir edərək geomaqnit qasırğalarına səbəb olur. Geomaqnit qasırğaları isə elektrik şəbəkələri, kosmik peyklər üçün təhlükə yaradır, təyyarə və gəmilərin naviqasiya sistemlərində əlavə küyə və fasilələrə səbəb olur.

Günəş ləkələrinin zamanla artıb-azalması dinamikasını araşdıran və Günəşin fəallığının təxminən 11 illik dövrə malik olduğunu aşkar edən iki alimin şərəfinə bu dəyişkənlik dövrü Şvabe-Volf tsikli (dövrü) adlanır. Günəşin fəallıq dövrü 1755-ci ildən hesablanır. Hazırda Günəş 25-ci tsiklindədir. Bu dövr 2019-cu ildə başlayıb. 2024-cü ilin oktyabr ayında baş vermiş X9.0 sinifli rentgen alışması və ardınca müşahidə olunan şiddətli geomaqnit qasırğasından sonra “NASA and the National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA)” Günəşin 25-ci tsiklin maksimumumda olduğunu elan etdi. Əvvəlcədən isə Günəş aktivliyinin maksimumu 115 ləkə ilə 2025-ci ilin iyul ayı üçün proqnozlaşdırılmışdı. Bunu artıq 2025-ci ildə Günəş aktivliyinin dinamikası göstərəcək. Günəşin ümumi maqnit sahəsinin qütbləri 22 ildən bir dəyişir ki, bu da Heyl tsikli adlanır. Qeyd edək ki, Günəşin 25-ci tsiklinin 2030-31-ci ildə bitəcəyi gözlənilir.

© Bütün hüquqlar qorunur. Xəbərlərdən istifadə edərkən www.shao.az saytına istinad zəruridir.